เคยสงสัยมั้ยว่าแค่ “ดินปลูกกาแฟ” ธรรมดาๆ จะช่วยโลกได้ยังไง? แต่จริงๆ แล้ว ดินปลูกกาแฟโดยเฉพาะในระบบเกษตรแบบยั่งยืนเนี่ย มันมีพลังมากกว่าที่เราคิด เพราะมันสามารถกักเก็บคาร์บอนได้ในระดับที่น่าทึ่งเลยทีเดียว
จากข้อมูลของ โครงการพัฒนาดอยตุง และการวิจัยที่ทำร่วมกับ HRDI และ HKM พบว่าดินที่ใช้ปลูกกาแฟในพื้นที่สูงของไทย โดยเฉพาะในเขตภาคเหนือ เช่น เชียงราย น่าน และแม่ฮ่องสอน มีศักยภาพในการกักเก็บคาร์บอนในดินได้สูงถึง 3.45 ตันคาร์บอนต่อไร่ ต่อปี! ซึ่งถ้ามองในมุมของการปลูกกาแฟแบบไม่ใช้สารเคมี มีการใช้ร่มเงาต้นไม้ การหมุนเวียนธาตุอาหาร และการคงความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ ก็ยิ่งทำให้ดินอุดมสมบูรณ์และกักเก็บคาร์บอนได้มากขึ้นเรื่อยๆ
สิ่งที่น่าสนใจกว่านั้นคือ การปลูกกาแฟในพื้นที่สูงไม่เพียงแค่ผลิตเมล็ดกาแฟคุณภาพดี แต่ยังช่วยดูแลระบบนิเวศโดยรอบ ทั้งต้นไม้ใหญ่ที่ให้ร่มเงา ทั้งสิ่งมีชีวิตในดินที่ช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุ ซึ่งทั้งหมดนี้ช่วยเพิ่มความสามารถในการดูดซับคาร์บอนของดินได้มากกว่าพื้นที่เกษตรทั่วไป
การเปรียบเทียบระหว่างพื้นที่ปลูกกาแฟกับพื้นที่ป่าแบบ monoculture (ปลูกพืชชนิดเดียว) ยังพบว่าพื้นที่ปลูกกาแฟแบบยั่งยืนสามารถกักเก็บคาร์บอนได้มากกว่าแบบเห็นได้ชัด โดยที่ดินกาแฟสามารถกลายเป็น “แหล่งกักเก็บคาร์บอน” ที่ทรงพลังและเป็นแนวทางหนึ่งในการลดโลกร้อนได้แบบง่ายๆ จากฝีมือของเกษตรกรในท้องถิ่นเลย
นอกจากนี้ ข้อมูลจากพื้นที่แปลงสาธิตของ HKM ยังบอกอีกว่า ดินปลูกกาแฟในระบบวนเกษตร มีปริมาณอินทรียวัตถุสูงกว่าดินในระบบเกษตรเชิงเดี่ยว ทำให้ความสามารถในการอุ้มน้ำดีขึ้น เก็บคาร์บอนได้มากขึ้น และส่งเสริมความยั่งยืนทั้งระบบ ไม่ว่าจะเป็นผลผลิต การดูแลสิ่งแวดล้อม หรือความมั่นคงของรายได้เกษตรกรในระยะยาว
แล้วถ้ามองในแง่ของคาร์บอนเครดิต? ถ้าพื้นที่ปลูกกาแฟ 1 ไร่กักเก็บได้ประมาณ 3.45 ตันคาร์บอนต่อปี พื้นที่หลายหมื่นไร่ก็จะเท่ากับการช่วยดูดซับคาร์บอนจำนวนมหาศาลเลยนะ คิดดูสิว่าแค่ปลูกกาแฟให้ดี ดูแลดินให้มีชีวิต ก็สามารถกลายเป็นนักรบลดโลกร้อนได้ง่ายๆ แบบไม่ต้องออกแรงเยอะ
สรุปง่ายๆ เลยว่า
☕ ปลูกกาแฟให้ดี ดินดี = กักเก็บคาร์บอนได้
🌱 ดินปลูกกาแฟในระบบวนเกษตร = ดูดซับคาร์บอนได้สูง
🌏 กาแฟไทยสายพันธุ์ดี = ได้ทั้งรสชาติ ได้ทั้งอนาคตของโลก
และทั้งหมดนี้…เริ่มต้นจากแค่ดินเล็กๆ ใต้ต้นกาแฟต้นหนึ่งเท่านั้นเอง
