“กระท่อม” ไม่ใช่แค่ชื่อบ้านเล็กกลางสวนอีกต่อไป แต่ตอนนี้กลายเป็นพืชสมุนไพรเศรษฐกิจใหม่ที่กำลังมาแรงสุด ๆ ในหมู่เกษตรกรไทย เพราะตั้งแต่ปลดล็อกให้ถูกกฎหมายในปี 2564 กระท่อมก็กลายเป็นพืชที่สร้างรายได้อย่างน่าจับตาเลยทีเดียว

กระท่อม (Mitragyna speciosa) เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านของไทยที่มีมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในภาคใต้ของประเทศ ชาวบ้านนิยมนำใบกระท่อมมาเคี้ยวเพื่อเพิ่มพลังงานหรือช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อย และยังใช้ในตำรับยาสมุนไพรอีกหลากหลาย

กระท่อมถูกกฎหมายแล้วนะ รู้ยัง?
เมื่อปี 2564 รัฐบาลได้ปลดล็อกให้กระท่อมพ้นจากบัญชียาเสพติดประเภทที่ 5 ทำให้ประชาชนสามารถปลูกและใช้ประโยชน์ได้อย่างถูกกฎหมาย ทั้งการบริโภค การแปรรูป และการจำหน่าย โดยไม่ต้องขออนุญาต แต่หากจะส่งออกต้องมีใบอนุญาตตาม พ.ร.บ. พืชกระท่อม 2564

ทำไมกระท่อมถึงฮิตขนาดนี้?

  • ปลูกง่าย โตไว ทนแล้งได้ดี

  • เก็บขายได้ทั้งปี โดยเฉพาะใบสด

  • มีตลาดทั้งในและต่างประเทศ

  • ราคาดีมาก ใบสดกิโลกรัมละ 150-500 บาทขึ้นอยู่กับพื้นที่และคุณภาพ

  • ใช้แรงงานน้อย ไม่ต้องดูแลเยอะ

  • ใช้พื้นที่ไม่มาก ใครมีที่ว่างก็ปลูกขายได้

แปรรูปเพิ่มมูลค่าได้อีก
ไม่ว่าจะเป็นชาใบกระท่อม ผงชงดื่ม น้ำกระท่อม หรือผลิตภัณฑ์สมุนไพร กระท่อมสามารถนำมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าได้อีกหลายเท่า นอกจากนี้ยังเริ่มมีการวิจัยเพื่อใช้สารสกัดจากกระท่อมในการรักษาโรค เช่น อาการปวดเรื้อรัง หรือใช้แทนมอร์ฟีนในบางกรณี

ข้อควรรู้ก่อนปลูก
ถึงแม้จะปลดล็อกแล้ว แต่ก็ยังมีข้อควรระวัง เช่น

  • ห้ามจำหน่ายให้กับผู้มีอายุต่ำกว่า 18 ปี

  • ห้ามผสมกับสารเสพติดอื่น เช่น น้ำอัดลมหรือยาแก้ไอ

  • หากจะส่งออกต้องขออนุญาตจากกรมวิชาการเกษตร

เกษตรกรหลายจังหวัดเริ่มปลูกกันแล้ว
จากข้อมูลของกรมส่งเสริมการเกษตร พบว่าในหลายพื้นที่ เช่น จ.สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช สงขลา พัทลุง รวมถึงภาคกลางอย่าง ชัยนาท และสุพรรณบุรี เกษตรกรเริ่มปลูกกระท่อมเพื่อจำหน่ายเป็นจำนวนมาก โดยใช้วิธีปลูกผสมในสวนผลไม้ หรือปลูกแยกเป็นแปลงเฉพาะเลยก็มี

หน่วยงานสนับสนุนก็เพียบ
ไม่ว่าจะเป็นกรมส่งเสริมการเกษตร กรมแพทย์แผนไทย หรือกระทรวงสาธารณสุข ต่างก็ออกมาช่วยให้ความรู้ สนับสนุนการปลูกและแปรรูปกระท่อมให้ปลอดภัยและได้มาตรฐาน

อนาคตไกลไหม?
แน่นอนว่าไกล! ถ้าบริหารจัดการดี กระท่อมอาจกลายเป็นพืชส่งออกที่สำคัญของไทยในอนาคต และอาจกลายเป็นอีกหนึ่งพืชทางเลือกให้เกษตรกรมีรายได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน

สรุปสั้น ๆ สำหรับคนอยากเริ่มปลูกกระท่อม

  • ปลูกง่าย รายได้ดี

  • ต้องศึกษาข้อกฎหมายให้รอบคอบ

  • มีตลาดรองรับ

  • แปรรูปเพิ่มมูลค่าได้

  • ควรใช้แนวทางเกษตรปลอดภัยและได้มาตรฐาน

ใครมีพื้นที่ว่าง มีใจรักในสมุนไพรไทย ลองเริ่มจากปลูกกระท่อมไว้ซักต้นสองต้นก่อนก็ได้ ไม่แน่ว่าอาจกลายเป็นรายได้หลักในอนาคตก็ได้นะ!